بررسی مولفه های دین عامه در جنبش سیاه جامگان خراسان
نویسندگان
چکیده
براساس الگوی جامعه شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه شناسی دینی ماکس وبر ریشه می گیرد، مولفه هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده های مردم می توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه شناختی، نمود این مولفه های دینی در افکار مذهبی توده های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این که ناشی از نوع دینِ لایه های پایین جامعه ی ایران آن عصر باشد، نشات یافته از شرایط سیاسی ـ اجتماعی آن عصر است، که با آغاز هجوم عرب و برخورد دو فرهنگ، دو نژاد و دو دین (نسبتاً مشابه) دوره گذاری را ایجاد کرد که سبب تغییرات اجتماعی پردامنه ای شد. اگر نهضت شعوبیه را در دو قالب کلی تند (نظامی) و ملایم (سیاسی ـ فرهنگی) قرار دهیم، مبارزات اقشار پایین جامعه در دوره ی مورد نظر را می توان در جبهه ی شعوبیه ی تند قرار داد و کنش آن ها، نه از سر دلتنگی برای ساسانیان و دفاع از هویت ایرانی، بلکه نوعی مبارزه منفی در برابر حاملان غیر راستین دین اسلام بود. در واقع، بیرق داران مبارزات اجتماعی، اقتصادی، آموزه های مزدک را در دین اسلام جستجو می کردند، و در تعبیری جدید می توان چنین پنداشت که آموزه های دین مبین اسلام، خود بزرگ ترین موجد این جنبش ها بود.
منابع مشابه
بررسی مولفه‌های دین عامه در جنبش سیاه‌جامگان خراسان
براساس الگوی جامعه‌شناسی دین عامه، که از تحقیقات جامعه‌شناسی دینی ماکس وبر ریشه میگیرد، مولفه‌هایی همانند عقاید التقاطی، اولویت دین زندگی شده بر دین توصیه شده، اسطوره‌گرایی و اعتقاد به منجی زمینی را در باورهای توده‌های مردم می‌توان جستجو کرد. در یک تحلیل تاریخی ـ جامعه‌شناختی، نمود این مولفه‌های دینی در افکار مذهبی توده‌های مردم، یعنی عنصر اصلی جنبش سیاه جامگان، بیش از این‌که ناشی از نوع...
متن کاملاندیشه سیاسی متفکران جنبش دین پیرایی
در این مقاله توصیفی گفته شده است در دورة جنبش دین پیرایی (رفرماسیون) دولتهای مقتدر و مستبد جدید‘ آرمانها و روشهای سوداگری‘ و جنبشهای سیاسی و اقتصادی با دامنه های تاریخی دوربردی به وجود آمدند. دین پیرایی ادامه جنبش شورایی در کلیسا‘ که در نظر داشت اقتدار پاپ را محدود و نظام نمایندگی در کلیسا را برقرار نماید دانسته و گفته شده است که این خواستها نمایانگجر احساسات ناسیونالیستی بوده است. دین پیرایی د...
متن کاملبررسی ادبیات پورانه ای در دین و فرهنگ عامه هندو
این نوشتار به معرفی بخشی از ادبیات دینی هندویی معروف به ادبیات پورانهای میپردازد که خود حجم قابل توجهی از متون دینی هندو را تشکیل میدهد. ادبیات پورانهای در یک تقسیمبندی شامل دو بخش اصلی است که هر کدام پورانههای مختلفی را در بر میگیرد: 1. مهاپورانهها یا پورانههای بزرگ؛ 2. اوپه پورانهها یا پورانههای کوچک. واژه «پورانه» به معنی «کهن» و «باستان» است و ادعای فرقههای هندویی بر این است که ...
متن کاملجنبش های نوپدید معنوی: دین یا عرفان؟
برای یافتن گویاترین تعبیر معنویت گرا یی های نوپدید، ابتدا باید معنای دین و عرفان را به درستی بررسی کنیم. به نظر می رسد «دین»، تجربة مواجهه با امر قدسی است و لزوم هماهنگی انسان با آن و این مواجهه و هماهنگی، در مجموعة منسجمی شامل ابعاد نظری، عملی و اجتماعی خود را آشکار می سازد. «عرفان» نیز رویکردی شهودی، باطن گرا و غالباً وحدت وجودی است که در بافت دین خاصی قرارمی گیرد و انسان های عارف را به عمق آم...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
مطالعات تاریخ فرهنگیجلد ۴، شماره ۱۴، صفحات ۱-۲۰
کلمات کلیدی
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023